Schrijffases van een levensverhaal

Schrijf je een boek over jouw levensverhaal? Dan doorloop je meestal een aantal fases voordat je het in de wereld kunt zetten. Die fases zijn allemaal even belangrijk. Neem daarom alle tijd die jij nodig hebt.

In aanloop naar het evenement Jouw leven in een boek dat Uitgeverij van Brug samen met experts uit de Facebook-groep  Levensverhalenprofessionals organiseert, zet ik op een rijtje welke fases je doorloopt als je je eigen verhaal optekent.

Fase 1: Schrijven voor jezelf

In deze fase schrijf je puur om alle gebeurtenissen uit je leven te ordenen, een plek te geven, te verwerken of te herinneren. Alles mag en alles is goed, want het is voor jou belangrijk. En censuur is overbodig, want de tekst is for your eyes only. Je hoeft nog niet op spelling of zinsvormen te letten. Het gaat erom dat je de inhoud op papier krijgt.

Fase 2: Je verhaal structureren

In deze fase ben je je er meer van bewust dat je schrijft voor een lezer die jouw verhaal moet kunnen volgen. Je probeert alle aantekeningen die in fase 1 nog alle kanten opgingen te structureren tot een goedlopend verhaal. Kies een rode draad of kernthema, zodat je beter kunt bepalen wat wel en wat niet in het boek hoort.

Fase 3: Loskomen van je verhaal

Nu ben je toe aan herschrijven, zodat het verhaal van het begin tot het eind boeiend blijft. Gebruik principes als ‘show, don’t tell’, vervang bepaalde scènes door dialogen, schrijf zo actief mogelijk (vermijd ‘zullen’, ‘kunnen’ en ‘worden’).
Zorg er ook voor dat je ‘dicht op de huid’ blijft van je personage (jijzelf dus) en schrap ‘overbodige’ scènes.
Hier kun je het zwaar krijgen, want sommige gebeurtenissen doen nog steeds pijn, waardoor je tekst afstandelijk blijft. Andere gebeurtenissen vind jij persoonlijk heel belangrijk, maar zijn niet relevant voor je lezer of halen de vaart uit je verhaal. Een schrijfcoach kan je hierin helpen. Je worsteling is noodzakelijk, helend en leidt tot nieuwe inzichten. Die zijn cruciaal voor je schrijfproces. Daardoor kun je het verhaal naar een hoger niveau tillen.

Fase 4: Puntjes op de i zetten

Nu mag, nee, móet je streng zijn op alle details. Kloppen de zinnen grammaticaal? Bevat je tekst nog vergeten spaties of woorden? Heb je alle spelfouten verbeterd? Natuurlijk is het verstandig om je manuscript te laten nakijken door iemand uit je kennissenkring die ‘goed is in Nederlands’. Toch haalt die niet altijd alle fouten eruit. Met een professionele redacteur of corrector weet je zeker dat je kwaliteit krijgt.
Tekst in een Worddocument ziet er altijd anders uit dan opgemaakte tekst in een boek. Kijk de digitale drukproef nauwkeurig door en haal gekke afbrekingen of zwevende regels eruit. Gebruik je veel foto’s of kleur? Dan is een proefdruk handig om te zien of de vormgeving en kleur zo uitpakken als je had bedoeld.

Fase 5: Je verhaal delen en loslaten

Als je boek is vormgegeven en gedrukt, is het voor jou misschien klaar, maar voor je lezer begint het pas. Iedere lezer wordt geraakt door iets anders, soms op een totaal andere manier dan jij voor ogen had. Het boek is nu niet meer van jou alleen, maar heeft ook betekenis en waarde voor anderen. Houd er dus rekening mee dat je reacties zult ontvangen op je boek.
Minder leuke reacties hoor je vaak niet of slechts uit nabije kring. Is dat confronterend? Realiseer je dat iedereen zijn eigen waarheid kent van eenzelfde gebeurtenis.
Troost je met de gedachte dat je vooral de leuke reacties te horen zult krijgen. Mensen die inspiratie halen uit je boek, laten je dat meestal weten. Ook wildvreemden. Sommige lezers hebben behoefte om hun eigen verhaal met jou te delen. Jij begrijpt ze tenslotte, dat heb je bewezen met je boek. Geniet van alle positieve reacties!

Het levensverhaal van iemand anders schrijven

Teken jij het levensverhaal van iemand anders op? Dan doorloop je dezelfde fases, alleen hebben fase 1 en 5 vooral impact op jouw opdrachtgever: de hoofdpersoon van het boek dat jij schrijft. Jouw werk begint dan bij fase 2: de insteek en opzet voor het boek bepalen, vaak aan de hand van een interview. Vervolgens doe je interviews voor de inhoud van het boek, waarbij de opzet uit fase 2 je leidraad is. Daarna vertaal je de inhoud van de interviews naar een goedlopend verhaal. Hierbij pas je de principes van fase 3 toe. Fase 4 en 5 zijn gelijk.

Heb je hulp nodig in één of meerdere fases? Ik ben je graag van dienst. Op mijn webpagina Hoe kan ik je coachen? lees je wat ik voor je kan betekenen.

Op 4 november kun je workshops volgen van Arianne Collee, Anke de Jong-Koelé, Monique Smit, Daniëla Postma, José Franssen, Monica Boschman, Simone Berger en van mij. Ook zijn er enkele lezingen, waaronder het ervaringsverhaal van auteur Agnes van Overveld die het boek Windkracht 6 schreef. De dag wordt geopend door Esther Kornalijnslijper, sharing stories & supporting selfcare.Wil je het evenement van 4 november bijwonen? Houd dan de Facebook-pagina Jouw leven in een boek in de gaten. Daar vind je in aanloop naar 4 november nog veel meer inspiratie!